EMDR: ‘Eye Movement Desensitization and Reprocessing’
Waarom EMDR
In mijn praktijk heb ik vaak meegemaakt dat behandelingen die slechts langzaam resultaat opleverden, plotseling in een stroomversnelling kwamen wanneer de cliënt op een bepaald moment een verhelderend inzicht had gehad over de emotionele achtergrond van zijn of haar kwaal.
Een belangrijk struikelblok bij de behandeling van veel kwalen kan worden veroorzaakt door een emotioneel trauma of gewoon een nare herinnering die nooit goed verwerkt is. Er blijft dan constant een restspanning aanwezig. Hierdoor kunnen we niet meer adequaat reageren, telkens wanneer we in eenzelfde situatie komen als tijdens het trauma. In plaats daarvan blokkeert onze geest. En reageren we alsof die situatie nog steeds even bedreigend voor ons is. Bovendien kan het vastzetten van emoties leiden tot lichamelijke problemen. Bijvoorbeeld pijnklachten, stijfheid en slecht werkende organen.
Het oplossen van zulke blokkades in de geest is daardoor vaak behalve emotioneel bevrijdend ook nog eens lichamelijk bijzonder genezend.
Met natuurlijke methoden als Acupunctuur, Bioresonantie en Atlasbehandeling wordt zowel op lichamelijk als geestelijk niveau gewerkt. Wanneer echter de -vaak onbewuste- mentale of emotionele blokkade te diep zit, kan het gebeuren dat deze ook na meerdere behandelingen nog steeds aanwezig is. De behandeling gaat dan veel langer duren. Met slechts enkele EMDR behandelingen is het mogelijk om aan het begin of halverwege een behandelserie deze blokkades blijvend op te ruimen. De meeste mensen voelen zich direct stukken beter. Bovendien kunnen de vaak chronisch geworden lichamelijke problemen veel beter behandeld worden en sneller genezen.
Toen EMDR in de eind tachtiger jaren verscheen, was er eerst veel weerstand binnen de psychotherapie. Moeilijk te behandelen geestelijke problemen als PTSS – post traumatisch stress syndroom – bleken opeens vaak binnen enkele behandelingen te verbeteren. Terwijl tot dan toe een aandoening als PTSS slechts in een deel van de gevallen na meestal jarenlange behandeling tot een oplossing kwam.
Er is nog geen goede verklaring hoe het eigenlijk werkt. Maar de effectiviteit van EMDR is inmiddels al vele malen wetenschappelijk bewezen. Tegenwoordig wordt het dan ook al veel meer gebruikt, en niet alleen voor het overwinnen van PTSS. Zowel trauma’s waar men zich van bewust is als ook onbewust verdrongen trauma’s, en vele andere blokkades kunnen er mee worden behandeld.
De EMDR behandeling
EMDR betekent: ‘Eye Movement Desensitization and Reprocessing’
Het werkingsprincipe van EMDR is in 1987 door Psychologe Francine Shapiro bij toeval ontdekt. Na een wandeling, waarbij ze naar heen en weer wiegende boomtakken liep te staren, was ze ineens enorm opgeknapt. Ze had gemerkt dat de emotionele lading van een onprettige jeugdherinnering plotseling was verdwenen na het toevallige heen en weer bewegen van haar ogen. Ze is dit verschijnsel gaan onderzoeken, en heeft op basis daarvan de eerste EMDR behandeling ontwikkeld. Uiteindelijk is dit uitgewerkt tot een zeer effectieve therapie met een scala aan gerichte behandel protocollen.
Met deze methode wordt een trauma of een onaangename herinnering uitgewist die ervoor heeft gezorgd dat een negatieve overtuiging over jezelf zich heeft vastgezet in je geest. Dat gebeurt door aan de herinnering te denken terwijl je tegelijkertijd met de ogen de heen en weer gaande beweging van de vingers van de therapeut volgt.
Volgens een verklaringsmodel treedt er tijdens de EMDR behandeling eenzelfde mechanisme van de hersenen in werking, als wat zich voordoet tijdens de REM-fase [Rapid Eye Movements] van onze slaap. Men denkt dat tijdens de snelle bewegingen van de ogen tijdens de slaap, de emoties die overdag beleefd zijn worden verwerkt. Zo blijkt dat mensen die constant uit hun REM slaap worden gehouden al na een paar nachten ernstige geestelijke klachten krijgen.
Hoewel dit uitwis-effect in de hersenen het eerst is ontdekt bij oogbewegingen, is gebleken dat dit ook werkt via de oren en via de tastzin. Het signaal voor de oren wordt gegeven door snel afwisselende klickgeluiden bij beide oren te laten horen. En het tactiele signaal wordt gegeven door afwisselend snel met de open handen op de beide handen van de cliënt te drukken of licht met beide voetzolen op de voeten van de cliënt te drukken. Omdat EMDR ook werkt door deze geluiden en tactiele signalen denkt men nu dat de werking niet op hetzelfde mechanisme als de REM slaap berust. Door de aangeboden afleidende prikkel tijdens het denken aan het trauma wordt het ‘werkgeheugen’ van onze hersenen overbelast. Daardoor kunnen we de eraan gekoppelde emotionele lading steeds minder vasthouden zodat deze wordt uitgewist.
Tijdens de EMDR behandeling worden steeds korte sessies van dit Links-Rechts signaal gegeven, terwijl de cliënt aan de onplezierige herinnering denkt. Na 20 à 30 seconden wordt het signaal gestopt, waarna wordt gevraagd wat de cliënt ervaart. Dit wordt telkens herhaald, waarbij geleidelijk de negatieve overtuiging steeds zwakker wordt. De gewenste overtuiging die is gekozen om daarvoor in de plaats te stellen wordt steeds sterker.
De Holistische EMDR methode
De Holistische EMDR methode die ik toepas onderscheidt zich van de klassieke methode, doordat de therapeut zelf uittest welk trauma op een bepaald moment kan worden behandeld. Het kan dan bijvoorbeeld zijn dat er eerst aan een heel andere negatieve herinnering moet worden gewerkt als waar iemand zelf in eerste instantie aan dacht. Ook tijdens en na de behandeling wordt er zo goed mogelijk afgestemd wat er nog meer nodig is aan behandeling en vervolgtraject voor de cliënt. Door deze nauwkeurige afstemming blijkt deze Holistische EMDR methode in de praktijk vaak nog completer en effectiever.